امروزه در بحث واردات و صادرات کالا در کشورها، همانند دیگر امورات دنیای تجارت بین الملل، قواعد جامعی وضع شده تا در فرآیند ورود و خروج دچار مشکل نشویم. یکی از این قوانین که اهمیت بالایی دارد و اظهار کننده کالا موظف به رعایت آن است، رویه گمرکی میباشد.
رویه گمرکی چیست؟
در یک تعریف جامع ” به تمامی روش ها، قوانین و مقرراتی که در زمان ورود کالا یا در زمان خروج آن استفاده میکنیم” رژیم یا رویه گمرکی میگویند. کالاهایی که به داخل کشور وارد یا از آن خارج میشوند به سه دسته تقسیم میشوند:
کالاهای مجاز: کالاهایی که ورود آنها به کشور بدون مجوز امکان پذیر است و اجازه ورود و خروج به صورت آزاد وجود دارد.
کالاهای مجاز مشروط: این نوع کالاها برای ورود و خروج نیاز به دریافت مجوز از یک یا چند سازمان دولتی دارند.
کالاهای ممنوع: طبق قوانین و مقررات کشور، واردات و صادرات این کالاها در هیچ صورتی امکان پذیر نیست.
آشنایی با انواع رویه های گمرکی:
به طور کلی رویه های گمرکی به سه دسته تقسیم میشوند که در ادامه به اختصار با آنها آشنا میشویم:
- رویه های ورودی ( ورود قطعی، ورود موقت، صدور مجدد یا مرجوعی، ترانزیت خارجی و ترانزیت داخلی)
- رویه های صدوری ( صادرات قطعی، صادرات موقت، ورود مجدد یا مرجوعی)
- سایر رویه ها ( کالای مسافری، پیک سیاسی و بسته های پست سیاسی، مرسولات پست بین المللی، فروشگاه های آزاد، وسایل نقلیه برای مقاصد تجاری، رویه انتقالی، رویه کران بری)
رویه های ورودی:
این رویه به تمامی کالاهایی که وارد کشور میشوند، تعلق میگیرد. همانطور که میدانید برخی از تعرفه ها همچون مالیات، نرخ ارز، ممنوعیت ها و… شامل این رویه می شود.
کالاهایی که به کشور وارد می شوند را میتوان به یکی از این چندحالت اظهار کرد:
الف- ورود قطعی
ب- ورود موقت
پ- ورود موقت برای پرداش
ت- ورود مرجوعی ( اعاده به خارج از کشور)
ث- عبور خارجی
ج- عبور داخلی
نکته مهم: بند (الف) تا (ث) در دسته تشریفات قطعی گمرک قرار دارند. این بدین معنی است که پس از تطبیق اسناد و مدارک، اظهار نامه و مجوزهای مربوطه در گمرک با قوانین مربوط به صادرات و واردات و دریافت وجه متعلقه به کالا، امکان ترخیص قطعی کالا فراهم است. و بند (ج) در دسته تشریفات غیرقطعی گمرک قرار میگیرد و به این معنی است که فقط در زمان ترخیص کالا لازم است که قوانین و مقررات انجام گیرد و درصورتیکه نیاز به ترخیص کالا نباشد، عملیات انجام شده صرفا برای صدور مجوز جا به جایی کالا از یک گمرک به گمرک دیگر در اشکال مختلف مانند ترانزیت داخلی یا حمل یکسره است. کارشناسان ما در سیستم گستر ستاره پردازش همواره آماده پاسخگویی به سوالات شما هستند.
ورود قطعی
این نوع رویه به کالاهای وارداتیی که در داخل کشور مورد استفاده قرار میگیرد تعلق میگیرد. پس از انجام تشریفات، اخد مجوزهای لازم، پرداخت حقوق ورودی و هزینه خدمات انجام شده، کالا برای استفاده ترخیص شده و داخل قلمروی گمرکی مورد استفاده قرار میگیرد.
اگر کالای وارد شده به کشور از زمان ورود به انبار تا تحویل به مرجع گیرنده، دچارآسیب دیدگی یا فساد شود صاحب کالا پس ازانجام تشریفات گمرکی و هزینه انجام خدمات، میتوان آن را به دولت واگذار یا از کشور خارج کند.در این شرایط نیاز به پرداخت حقوق ورودی نیست. همچنین میتواند قسمت فاسد را قسمت سالم جدا کرده و با پرداخت هزینه انجام خدمات، فقط حقوق ورودی قسمت سالم را بپردازد.
ورود موقت
نوعی رویه گمرکی که در آن کالاهای خاص تحت شرایط خاص میتوانند به طور موقت وارد کشور شده و پس از پایان مدت زمانی که معین شده بود، بدون هیچ تغییری از کشور خارج شوند. ( البته تغییرات ناشی از استهلاک شامل این حکم نمیشود.) برخی از این کالاها عبارتند از:
- کالاهایی که در نمایشگاه های بین المللی عرضه میشوند
- لوازم یدکی، دستگاه و تجهیزاتی که برای تعمیر ماشین آلات مورد استفاده قرار میگیرند
- دستگاه و تجهیزات مطالعات علمی، آموزشی، فنی، مهندسی و نقشه کشی
- دستگاه و تجهیزات موردنیاز سد سازی، اسکله، راه سازی، استخراج، اکتشاف، تاسیسات صنعتی و…
- لوازم امدادی و کمک های بشر دوستانه در هنگام وقوع حوادث
- وسایل نقلیه سواری اشخاص غیرمقیم برای استفاده شخصی
- کالاهایی که طبق قوانین و مقررات شامل ورود موقت هستند و دولت عضویت آنها را پذیرفته
ورود موقت برای پردازش
کالاهایی که به صورت موقت وارد کشور شده و پس از انجام پردازش ( ساخته، تعمیریا فرآوری) روی آنها از کشور خارج میشوند. برخی از این کالاها مانند تسریع کننده ها ( کاتالیست ها) هستند که در ساخت، تعمیر و فرآوری مصرف میشوند. همچنین قابل ذکر است روان کننده و ابزارآلات شامل این نوع رویه نیستند!
ورود مرجوعی
در این رویه کالای موجود بر اساس مقررات متروکه، تا زمان فروش به عنوان کالای مرجوعی اظهار شده و با پرداخت هزینه میتوان آن را ترخیص کرد. نحوه اجرای این ماده در حدود مقررات این قانون در آیین نامه اجرائی تعیین میشود.
عبور خارجی
در این رویه کالایی بر اساس عبور از قلمرو گمرکی از یک گمرک مجاز وارد و از گمرک مجاز دیگری، تحت نظارت گمرک خارج و در مقصد نهایی پردازش و مورد عملیات گمرکی قرار میگیرد.
عبور داخلی
در این رویه کالای گمرک نشده از یک گمرک مجاز به گمرک مجاز دیگر منتقل میشود تا تشریفات قطعی گمرک در آن مقصد انجام گیرد. برحسب اینکه عبور داخلی کالا بنا به درخواست متقاضی باشد عبور داخل شخصی و اگر با تصمیم گمرک باشد، عبور داخل اداری نامیده میشود.
رویه گمرکی صادراتی
کالاهایی که از طریق گمرک به خارج از کشور صادر میشوند در دو دسته قرار میگیرند:
- صدور قطعی
- صدور موقت
صدور قطعی
به رویه های گمرکیی که کالا مستقیما از کشور خارج شده و برای فروش و مصرف صادر میشود، گفته میشود. این کالاها با ارائه مدرک موردنیاز به گمرک داخلی اظهار و با ترخیص مناسب میتوانند عبور کنند.
صدور موقت
در این رویه گمرکی کالا برای اهداف معین مانند ساخت، پردازش، تکمیل، شرکت در نمایشگاه یا به عنوان وسیله نقلی برای استفاده شخصی یا تردد بین کشورهای دیگر و… از کشور خارج میشوند.
سایر رویه ها
کالای مسافری: شامل افرادی با مجوز و گذرنامه در ایران مقیم هستند یا افراد غیرمقیمی که برای مدت معینی وارد کشور شده اند.
پیک سیاسی و بسته های پست سیاسی: بسته های پست سیاسی، به بسته های سیاسی پملپ شده که توسط وزرات امور خارجه و نمایندگان سیاسی هر کشور وارد میشوند گفته میشود و پیک سیاسی فردی است که نوشته های رسمی را حمل میکند.
مرسولات پست بین المللی: فرایند توزیع و جا به جایی مرسولات پستی میان کشورهایی که با قوانین پست و اتحادیه جهانی سازگاری دارند توسط این رویه صورت میگیرد.
فروشگاه های آزاد: این فروشگاه ها کالاهای داخلی و خارجی را به صورت معاف از حقوق وروری به فروش میرسانند. همچنین فروشگاه های آزاد در فرودگاه های بین المللی مشغول فعالیت هستند.
وسیله نقلیه برای مقاصد تجاری: این رویه وسایل نقلیه ای جاده ای، ریلی، هواپیما، آبی و خاکی را شامل میشود که برای اهداف بین المللی مورد استفاده قرار میگیرند.
رویه انتقالی: کالاها در محدوده گمرک ورودی به یک وسیله حمل و از یک وسیله حمل خروجی منتقل میشوند و به صورت کلامی انتقال پیدا میکنند.
رویه کران بری (کابوتاژ): به کالاهایی که از طریق حمل و نقل دریایی از یک مرز گمرکی به یک مرز گمرکی دیگر منتقل میشوند.
اگر نیاز به راهنمایی و مشاوره در زمینه ترخیص کالا دارید، میتوانید با کارشناسان ترخیص ما مشورت کنید.